Το οικιακό μας εικονοστάσι
Μόνον το 5% των Ελλήνων δεν έχει ούτε μία εικόνα αγίου στο σπίτι του. Δημοσκόπηση του Pew Research Center – θεωρείται κορυφαίο σε θέματα θρησκείας – σε 18 χώρες δείχνει ότι το 95% των Ελλήνων κρατούν εικόνες αγίων στο σπίτι τους. Μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρισκόμαστε στην πρώτη θέση μαζί με τους φίλους Ρουμάνους. Από τα κράτη εκτός συνόρων Ε.Ε. μας ξεπερνούν μόνον οι Μολδαβοί και οι Γεωργιανοί, με 97% και 96% αντιστοίχως. Επίσης, περισσότεροι από κάθε άλλο λαό, οι Έλληνες –με 59%– απάντησαν ότι η θρησκεία είναι πολύ σημαντική στη ζωή τους και ακολουθούν οι ορθόδοξοι της Ρουμανίας (50%), της Βοσνίας (το 46%) και οι Σέρβοι (34%).
Τα τελευταία ευρήματα του Pew είναι σε πλήρη αντιστοιχία με προηγούμενη –εντός του 2017– έρευνα του κέντρου, που έδειξε ότι η Ελλάδα είναι μακράν η πρώτη χώρα στην οποία η εθνική ταυτότητα συνδέεται με την επικρατούσα θρησκεία. Το 54% των Ελλήνων συνδέει την ελληνικότητα με την Ορθοδοξία. Με βάση τις ηλικιακές ομάδες, το 39% των Ελλήνων 18 έως 34 ετών θεωρεί ότι η Ορθοδοξία είναι βασικό στοιχείο της εθνικής ταυτότητας, ενώ το ποσοστό φθάνει το 49% στην ομάδα 35-49 ετών και στο 65% για τα άτομα άνω των 50 ετών. Το ίδιο απάντησε το 40% όσων δηλώνουν αριστεροί.
Η σύνδεση της ελληνικότητας με την Ορθοδοξία εξηγείται κατά ένα μεγάλο βαθμό από τον ρόλο της Ορθοδοξίας στην εξέλιξη του ελληνικού κράτους. Χαρακτηριστικά, η ελληνική γλώσσα διασώθηκε σε μεγάλο βαθμό χάρη στην Ορθοδοξία και τα λειτουργικά της κείμενα. Όσο για την κατοχή εικόνων αγίων από τη συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων, αυτή δείχνει ότι προσεύχονται ατομικά - ιδιωτικά πιο πολύ παρά δημόσια ή ότι τουλάχιστον έχουν τις εικόνες για τον... φόβο του Θεού.
Ωστόσο, εκείνοι που παραξενεύονται από τα υψηλά ποσοστά θρησκευτικότητας των Ελλήνων ερμηνεύουν λανθασμένα την αποστροφή πολλών στις πρακτικές κάποιων εκπροσώπων της Εκκλησίας. Ο ρόλος της Εκκλησίας στον πολιτικό βίο της χώρας μας είναι που ενοχλεί. Το κράτος οφείλει να στεγανοποιήσει τη λειτουργία του, ερμηνεύοντας πολιτικά και όχι μικροκομματικά τις απόψεις των Ελλήνων. Αλλά και ο διχαστικός, λαϊκίστικος ρόλος των ΜΜΕ σίγουρα δεν βοηθά σε νηφάλιες προσεγγίσεις.
