Που αποσκοπούν οι στενές εκκλησιαστικές σχέσεις Βουλγάρων, Σκοπιανών και Τούρκων;
Του Μάνου Χατζηγιάννη
“Η στρατηγική λέει να μισείς τον εχθρό σου, αλλά η τακτική λέει να τον παίρνεις στα σοβαρά” έλεγε ο Κινέζος ηγέτης Μάο Τσε-Τουνγκ.
Σε μια εποχή που τα εθνικά μας θέματα βρίσκονται σε έξαρση τόσο στο Σκοπιανό μέτωπο όσο και σε αυτό των ελληνοτουρκικών σχέσεων, η εκκλησιαστική διπλωματία κερδίζει πόντους.
Με πρωταγωνιστή την Βουλγαρία, της οποίας οι εκκλησιαστικού περιεχομένου διπλωματικές κινήσεις ανησυχούν την Αθήνα.
Από τη μια, η Ορθόδοξη Εκκλησία της Βουλγαρίας η οποία την Δευτέρα αποδέχτηκε το αίτημα των σχισματικών Σκοπιανών να τους αγκαλιάσει ως “Μητέρα Εκκλησία” δηλώνοντας ότι «έχοντας επίγνωση του ιερού της καθήκοντος θα κάνει όλα τα απαραίτητα βήματα για την καθιέρωση του κανονικού καθεστώτος της Μακεδονικής Εκκλησίας».
«Πρέπει να πιάσουμε το απλωμένο χέρι της Μακεδονίας», δήλωσε ο Ορθόδοξος Πατριάρχης Βουλγαρίας Νεόφυτος «Αυτό είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε γιατί είναι αδέρφια μας» πρόσθεσε.
Η σημασία της απόφασης αυτής δεν είναι αμιγώς εκκλησιαστική ασφαλώς… Η κίνηση αυτή έρχεται τρεις μήνες αφότου οι πρωθυπουργοί της Βουλγαρίας και της πΓΔΜ υπέγραψαν μια συνθήκη φιλίας σε μια κίνηση που αποσκοπούσε στο να τερματίσει τα χρόνια διπλωματικών αντεγκλήσεων και να ενισχύσει την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της πΓΔΜ, ζήτημα που αφορά άμεσα την Αθήνα αφού έχει μπλοκάρει τις προσπάθειες της κυβέρνησης των Σκοπίων να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ.
Η Ιερά Σύνοδος της Βουλγαρικής Εκκλησίας, το ανώτατο εκτελεστικό της σώμα, θα διαβουλευθεί με άλλες ανατολικές ορθόδοξες εκκλησίες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της Ρωσίας, της Ελλάδας και της Σερβίας, προτού ανακοινώσει την τελική της στάση.
Μέχρι ώρας δεν υπήρξε άμεση απάντηση από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Σερβίας, αλλά ούτε και από την Ελλάδα. Η βουλγαρική απόφαση αναμένεται πάντως να προκαλέσει ρήγμα στις σχέσεις των Πατριαρχείων Σερβίας και Βουλγαρίας.
Σε όλα αυτά σημαντικός ο ρόλος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, η οποία διατηρεί αγαστές σχέσεις και με τις δύο πλευρές και είναι απίθανο να κάνει οτιδήποτε μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τους ισχυρούς δεσμούς της Μόσχας με το Βελιγράδι. Άλλωστε με ρωσική παρέμβαση είχε αφεθεί ελεύθερος ο πολύπαθος Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος Ιωάννης. Επίσης η Μόσχα αντιτάσσεται στα σχέδια της πΓΔΜ να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ.
Παρόλα αυτά η Ορθόδοξη Εκκλησία της Βουλγαρίας θα μπορούσε να αναγνωρίσει μονομερώς την “Εκκλησία της Μακεδονίας”, μια κίνηση που θα χάιδευε τα αυτιά στους Βούλγαρους εθνικιστές.
«Η βουλγαρική εκκλησία πρέπει να αναγνωρίσει τη μακεδονική (εκκλησία)», δήλωσε τη Δευτέρα ο Βούλγαρος υπουργός Άμυνας κ. Κρασίμιρ Καρακάνοφ, του κόμματος των Ενωμένων Πατριωτών, και κατώτερος εταίρος στην κεντροδεξιά κυβέρνηση συνασπισμού στη Σόφια.
«Οι δύο αδελφές εκκλησίες μιλούν χωρίς μεταφραστή και χρησιμοποιούν τα ίδια βιβλία εκκλησιών», πρόσθεσε, με υπαινιγμό στους στενούς γλωσσικούς δεσμούς των δύο πλευρών.
Αξιοσημείωτο είναι πως οι Βούλγαροι εθνικιστές θεωρούν τη “μακεδονική” γλώσσα ως διάλεκτο της βουλγαρικής
Με Τουρκία
Η εκκλησιαστική διπλωματία των Βουλγάρων όμως δεν σταματάει στα Σκόπια αλλά περνάει και στην αντίπερα όχθη του Αιγαίου.
Ο Πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Μπόικο Μπορίσοφ θα παραστεί στην επίσημη τελετή για την παρουσίαση του αναστηλωμένου ναού του Αγίου Στεφάνου στην Κωνσταντινούπολη μαζί με τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ερντογάν.
Αυτό ανακοινώθηκε από τον αρχηγό του κράτους στην ομιλία του στο Εμπορικό Επιμελητήριο, χωρίς αρχικά να διευκρινιστεί η ημερομηνία, αν και κατόπιν υπήρξε πληροφόρηση για τις 7 Ιανουαρίου 2018.
Σύμφωνα με πληροφορίες από πηγές της προεδρίας της Άγκυρας, ο Ερντογάν και ο Μπόρισοφ θα συζητήσουν τις διμερείς σχέσεις καθώς και την επιτάχυνση της διαδικασίας διαπραγματεύσεων της Άγκυρας για ένταξη στην ΕΕ κατά τη διάρκεια της βουλγαρικής προεδρίας της ΕΕ.
«Σύντομα με τον Πρωθυπουργό της Βουλγαρίας θα ανοίξουμε επίσημα την Σιδηρά Εκκλησία (όπως αποκαλείται) στην Κωνσταντινούπολη. Αναβιώσαμε αυτή την εκκλησία και δεν είπαμε απλώς» να δώσουμε τα χρήματα για να την αποκαταστήσουμε «, όχι, τα δώσαμε και δίνουμε χρήματα για την αποκατάσταση όλων των πολιτιστικών και ιστορικών χώρων στα Βαλκάνια», ανέφερε ο Ερντογάν στην ομιλία του.
Η Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία του Αγίου Στεφάνου, είναι γνωστή ως η μόνη στον κόσμο που κατασκευάστηκε από σίδερο, και σύντομα θα ανακτήσει την παλαιά μεγαλοπρέπειά της μετά από 7 χρόνια εργασιών αποκατάστασης. Οι επισκευές ξεκίνησαν το 2011 με δέσμευση 90% από το Μεγάλο Δήμο της Κωνσταντινούπολης ενώ και το τουρκικό κράτος έχει χορηγήσει χρηματοδότηση 16 εκατομμυρίων λιρών. Η βουλγαρική συμμετοχή είναι 1 εκατομμύριο λίρες.
Έτσι λοιπόν μέσω της εκκλησιαστικής οδού η Βουλγαρία παίζει διάφορα διπλωματικά παιχνίδια με τα Σκόπια και την Άγκυρα και το ζήτημα είναι κατά πόσο αυτά μπορεί να τα παρακολουθήσει η Αθήνα….
